Beton Çeşitleri ve Temel Özellikleri
- Ana Sayfa
- Beton Çeşitleri ve Temel Özellikleri
Beton temelde çimento, su, agrega ve belirli türlerde çeşitli katkı maddelerinin bir araya gelmesiyle oluşur. Günümüzde ise kullanım alanları ve gereksinimlerine göre farklı beton sınıfları geliştirilmiştir. Betonun içerikleri ve dolayısıyla özellikleri de bu doğrultuda değişiklik gösterir. Bu aşamada beton çeşitleri arasından kullanım alanına uygun olanı seçmek yapıların dayanıklılığı ve uzun ömürlü olması açısından kritik bir rol oynar. Bu nedenle bu yazımızda beton türleri ve özelliklerine yönelik kapsamlı bilgiye yer verdik.
Betonun İçeriğinde Neler Bulunur?
Before giving comprehensive information on concrete types, it is necessary to have basic information about concrete content. Concrete is actually a basic building material formed by mixing cement with different materials. Each component in this mixture affects the durability, workability and longevity of the tone. Here are the basic components of concrete and their functions:
- Çimento: Beton içerisindeki temel bağlayıcı maddedir. Karışımdaki diğer bileşenleri bir arada tutmaya yarar.
- Su: Betona işlenebilirlik kazandıran bileşendir. Bu bileşen çimentoyla reaksiyona girerek sertleşme sürecinin başlamasını sağlar.
- Agrega: Beton hacminin çoğunluğunu oluşturan bu bileşen kum, çakıl veya kırmataş olarak karışımda yer alır. Betonun dayanımına ve yoğunluğuna katkı sağlar.
- Katkı Maddeleri: Temel bileşenlerin yanı sıra betonun sertleşme sürecine veya işlenebilirliğine yönelik katkıda bulunan maddelerdir.
- Mineral Katkılar: Katkı maddelerine benzer şekilde betonun dayanıklılığını ve çevresel etkilere yönelik direncini artıran maddelerdir.
Dayanım Seviyelerine Göre Beton Türleri
Betonun dayanım seviyesi basınca gösterdiği direnç ile belirlenir. Bu direnç genellikle megapaskal (MPa) cinsinden ölçülür. Bu değer betonun mekanik ve elastik özelliklerini tanımlayan çeşitli parametreler ile birlikte sunulur. Bu parametreler betonun dayanıklılığı, çekme direnci ve deformasyon özellikleri hakkında bilgi verir. Beton sınıfları belirlenirken kullanılan bu temel parametreler şu şekildedir:
- Karakteristik Silindir Basınç Dayanımı: 150 mm çapında ve 300 mm yüksekliğinde bir silindir numune üzerinde, 28 günlük bir kür süresi sonunda yapılan basınç dayanımı (fck) test sonucunu gösterir.
- Eşdeğer Küp Basınç Dayanımı: 150 mm x 150 mm x 150 mm boyutlarındaki küp numune üzerinde yapılan basınç dayanımı testi sonucunda alınan değerdir.
- Karakteristik Eksenel Çekme Dayanımı: Betonun eksenel yönde çekme kuvvetine karşı gösterebileceği maksimum dayanımı ifade eder.
- 28 Günlük Elastisite Modülü: Betonun elastik deformasyona uğradığı gerilme-şekil değiştirme davranışını tanımlayan bir parametredir.
| Beton Sınıfları | Karakteristik Silindir Basınç Dayanımı (MPa) | Eşdeğer Küp Basınç Dayanımı (MPa) | Karakteristik Eksenel Çekme Dayanımı (MPa) | 28 Günlük Elastisite Modülü (MPa) |
| C16 | 16 | 20 | 1,4 | 27,000 |
| C18 | 18 | 22 | 1,5 | 27,500 |
| C20 | 20 | 25 | 1,6 | 28,000 |
| C25 | 25 | 30 | 1,8 | 30,000 |
| C30 | 30 | 37 | 1,9 | 32,000 |
| C35 | 35 | 45 | 2,1 | 33,000 |
| C40 | 40 | 50 | 2,2 | 34,000 |
| C45 | 45 | 55 | 2,3 | 36,000 |
| C50 | 50 | 60 | 2,5 | 37,000 |
Bu değerler, beton sınıfına ve kullanılan malzemeye göre değişiklik gösterebilir. Her projede, betonun bu parametrelere uygunluğu kontrol edilerek tasarımda kullanılan hesaplamalar doğrulanmalıdır. Ancak temel beton çeşitleri karakteristik silindir basınç dayanımı ve eşdeğer küp basınç dayanımı değerleri üzerinden belirlenir.
Yoğunluklarına Göre Beton Sınıfları
Betonun içeriğine göre sınıflandırılması karışımdaki bileşenlerin türüne ve oranlarına göre yapılır. Farklı içerikler betonun dayanımını, işlenebilirliğini, ağırlığını ve diğer fiziksel ve kimyasal özelliklerini etkiler. İçeriğine göre beton türleri ve bunların temel özellikleri şu şekildedir:
1. Normal Beton
Normal beton, birim ağırlığı 1840 kg/m³’den fazla olan ve silindir basınç dayanımı 17 MPa’dan yüksek olan beton türüdür. İçeriği temelde çimento, su ve agregadan oluşsa da yapı ihtiyaçlarına bağlı olarak çeşitli katkı maddeleri de içerebilir.
- Kullanım Alanı: Konut, ticari yapı, altyapı projesi ve benzeri genel kullanım alanları
- Yoğunluk: 2200-2500 kg/m³
- Dayanım: C20/25 – C50/60 aralığında
2. Hafif Beton
Hafif beton, birim ağırlığı genellikle 1840 kg/m³’ ve üzerinde olmayan ve silindir basınç dayanımı 17 MPa’dan az olan beton türüdür. Hafif beton normal betondan farklı olarak pomza, strafor gibi hafif agregalar içerir ve kullanım alanlarına göre daha geniş bir yoğunluk skalası bulunur.
- Kullanım Alanı: Isı yalıtımı, orta mukavemetli yapılar ve hafif taşıyıcı yapılar gibi alanlar
- Yoğunluk: 2000 kg/m³ ve altı
- Dayanım: Düşük
3. Ağır Beton
- Kullanım Alanı: Radyasyon koruma yapıları, yüksek ağırlık taşıyan ve dayanıklılık gerektiren özel kullanım alanları
- Yoğunluk: 3000 ve üzeri
- Dayanım: Yüksek
Kullanım Amacına Göre Beton Çeşitleri
Beton türleri belirli bir uygulama alanı veya proje gereksinimi için optimize edilebilir. Bu tür bir sınıflandırma projelerde ihtiyaç duyulan özelliklere uygun beton seçime de rehberlik eder. Kullanım amaçlarına göre yapılan beton çeşitleri sınıflandırması şu şekildedir:
|
Beton Türleri |
Detayları |
Temel Özellikleri |
|
Saha Betonu |
Sahada kullanılan ve projeye göre özelleştirilebilen beton türüdür. |
|
|
Şap Betonu |
Yüzeyleri düzleştirmek ve zemin kaplamalarına hazırlık sürecinde kullanılan ince tabakalı beton türüdür. |
|
|
Grout Beton |
Yüksek akışkanlık özelliği olan ve özellikle yapı elemanları arasındaki boşlukların doldurulmasında kullanılan beton türüdür. |
|
|
Pratik Beton |
Sahada kolayca hazırlanabilen, iş gücü maliyetlerini düşürmek ve zaman tasarrufu sağlamış olan bir beton türüdür. |
|
|
Wintermix Beton |
İçerdiği antifriz katkılar sayesinde düşük sıcaklıklarda performansını koruyabilen ve sertleşme sürecini devam ettiren beton türüdür. |
|
|
Gro Betonu |
Aşınmaya ve zorlu çevresel koşullara karşı yüksek dayanıklılık sunan beton türüdür. |
|
|
Visko Beton |
Süper akışkanlaştırıcı katkılar sayesinde yüksek akışkanlık ve işlenebilirlik özellikleri ile öne çıkan beton türüdür. |
|
Yukarıdaki her bir beton türü farklı ihtiyaç ve koşulları karşılamak üzere geliştirilmiştir. Ancak bu beton türleri arasından seçim yaparken farklı etkenlerin de belirleyici olduğunu unutmamak gerek. Beton seçim sürecinde hem uygun standartlarda üretilmiş beton türleri kullanımı hem de daha çevreci ürünleri tercihi oldukça önemlidir. Bu noktada, projenize en uygun beton türünü seçmek için uzmanlarımızla iletişime geçebilir veya projeleriniz için özel çözümler hakkında bilgi alabilirsiniz.